شرودر باخت، مرکل پیروز نشد

● در انتخابات پارلمانی ١٨ سپتامبر آلمان دولت حاکم سوسیال دمکرات- سبز از اکثریت افتاد اما اپوزیسیون متشکل از احزاب مسیحی و دمکرات های آزاد نیز آرای کافی برای تشکیل دولت به دست نیاورد
● در ٦٠ سالی که از جنگ جهانی دوم می‌گذرد سابقه نداشته است که مجموع رای دو حزب عمده آلمان به زیر ٧٠ درصد سقوط کند

Sun / 18 09 2005 / 23:06

ايران امروز: مواقعی پیش می‌آید که اکثر پایتخت های جهان در باره نتیجه انتخابات این یا آن کشور دمکراتیک باید پیام های تبریک را غلاف کرده و تنها سکوت و انتظار پیشه کنند، چرا که شمارش آراء نتیجه شفاف و قاطعی به دست نمی‌دهد و پیروز و شکست خورده انتخابات به سادگی قابل شناسایی نیست. انتخابات پارلمانی ١٨ سپتامبر آلمان به چنین وضعیتی منجز شده است. دولت حاکم سوسیال دمکرات- سبز از اکثریت افتاده است اما اپوزیسیون متشکل از احزاب مسیحی (دمکرات مسیحی و سوسیال مسیحی) و دمکرات های آزاد (اف د پ) نیز آرای کافی برای تشکیل دولت به دست نیاورده است.
گرچه طبق قانون و سنن دمکراتیک آلمان نامزد اصلی حزبی که بیش از احزاب دیگر رای آورده از طرف رییس جمهور مسئول تشکیل کابینه می‌شود، اما خانم آنگلا مرکل که اینک در راس احزاب محافظه کار مسیحی چنین موقعیتی کسب کرده است با وظیفه دشواری روبرو است. مرکل می‌خواست با لیبرال های گرد آمده در حزب دمکرات های آزاد دولتی ائتلافی تشکیل دهد، اما چنان که گفته شد، مجموع رای آنها برای چنين کاری کفایت نمی‌کند. گزینه ممکنی که یک بار دیگر هم در تاریخ پس از جنگ آلمان تجربه شده است ايجاد ائتلافی از دو حزب عمده کشور یعنی محافظه کاران و سوسیال دمکرات هاست که این گزینه نیز به دلایلی دستکم در لحظه کنونی چندان با چشم انداز به نظر نمی‌رسد. محافظه کاران کم و بیش آماده چنین ائئلافی هستند، اما گرهارد شرودر ، صدراعظم سوسیال دمکرات کنونی که حزبش تنها یک درصد از محافظه کاران فاصله دارد حاضر به چنین ائنلافی تحت رهبری خانم مرکل ( نامزد حزب حائز رای بیشتر) نیست. به نظر می‌رسد که شرودر از اين امتناع اهداف چندگانه‌ای را دنبال می‌کند. او امیدوار است که با این سیاست خود توپ را به زمین محافظه کاران بیاندازد و آنها را مجبور کند که برای ائتلاف با سوسیال دمکرات ها کسانی غیر از آنگلا مرکل و تیم او، و در واقع افرادی نزدیکتر به مواضع سوسیال دمکرات ها را به صحنه بفرستند.
امید و محاسبه مقدم تر شرودر اما این است که بتواند به رغم امتناع کنونی دمکرات های آزاد ، آنها را به ائتلافی با حزب خود و سبزها ترغيب کند. گزينه سومی را هم می‌توان مطرح نمود که احتمالا شرودر از آن هم غافل نيست. اين گزينه به فاکتوری به نام حرب چپ برمی‌گردد.
يکی از برندگان اصلی انتخابات یکشنبه "حزب چپ آلمان" است که از اتحاد حزب سوسیالیسم دمکراتیک ( میراث دار حزب کمونیست حاکم آلمان شرقی سابق) و انشعابيون اخیر از حزب سوسیال دمکرات به وجود آمده و یکی از رهبران آن اسکار لافونتن، رهبر سابق سوسیال دمکرات هاست. لافونتن که در به قدرت رساندن شرورد در سال ١٩٩٨ نقش برجسته‌ای داشت، یک سال پس از اين پیروزی با وی اختلاف پیدا کرد و از همکاری با او دست کشید. وی چند سالی فعالیت سیاسی نداشت، اما اینک با استعفا از حزب سوسیال دمکرات و قرار گرفتن در راس فهرست انتخاباتی حزب چپ به صحنه سیاسی کشور بازگشته است. حزب سوسياليسم دمکراتیک به رغم آن که در انتخابات سال ٢٠٠٢ نتوانست از حد نصاب ٥ درصد عبور کند و به مجلس راه یابد این بار اما در قالب اتحاد جدید (حزب چپ) هشت و نیم درصد آراء را کسب کرده است. تحول ناشی از نگرانی احزاب سوسيال دمکرات و سبزها از کسب رايی قابل اعتنا توسط اين حزب نسبتا جديد به تغییر و تعدیلاتی در برنامه های انتخاباتی این احزاب و چرخیدن کم و بیش ملموس آنها به چپ منجر شد. گرچه بخش اعظم رای حزب چپ در شرق آلمان، یعنی پایگاه سنتی حزب سوسیالیسم دمکراتیک به دست آمده اما در غرب کشور نیز رای فاقد اهمیتی کسب نکرده است. اگر اين روند ادامه یابد پس از ٥٠ سال آلمان صاحب حزبی عمده در جناح چپ سوسیال دمکرات ها خواهد شد.
سوسیال دمکرات ها چه پیش از انتخابات و چه بعد از آن از عدم هرگونه همکاری با حزب چپ سخن گفته اند. اما شرودر با حساب بازکردن بر روی این که خانم مرکل در شرايطی که سوسیال دمکرات ها از تشکیل ائتلاف بزرگ با او سرباز زنند زاهی جز جلب سبزها به ائتلاف خود ندارد و این جلب هم با توجه به مواضع کنونی سبزها بعید به نظر می‌رسد، لذا وی در تشکیل کابینه شکست خواهد خورد و در آن هنگام شرودر خود را جهت احراز صدراعظمی به رای مجلس خواهد گذاشت. در چنین صورتی وی شايد بتواند علاوه بر رای حزب خود و سبزها رای شماری از نمایندگان حزب چپ و لیبرال ها را هم به دست آورد. با توجه به مخفی بودن آراء کسی هم نمی‌تواند با قطعيت شرودر را متهم کند که حتما و قطعا رای حزب چپ در پیروزیش تاثیر داشته است.به اين ترتیب سوسیال دمکرات ها ضمن این که قول خود در عدم همکاری با حزب چپ را رسما نشکسته اند عملا دوباره عهده دار اداره کشور هم می‌شوند.

اگر تدابير و شگردهای دو حزب عمده به جايی نرسد و وضعيتي بن بست گونه به وجود بيايد، شايد گزينه نامحتمل، محتمل شود و آلمانی ها ناگزير دوباره به پای صندوق های رای فراخوانده شوند، با اين اميد که صف بندی جديدی شکل بگيرد و نتيجه‌ای شفاف و قاطع به دست آيد.

پيروز ديگر انتخابات روز يکشنبه آلمان، علاوه بر حزب چپ، حزب دمکرات های آزاد بود که بخش مهمی از رای از دست رفته احزاب مسيحی محافظه کار( بیش از ٣ درصد) را از آن خود کرد و با افزايشی بيشتر از ٢ درصد به ٩ و ٨ دهم درصد آراء دست يافت. سبزها همان ٨ درصد رای دور قبل را تقریبا حفظ کردند.
همچنان که گفته شد هر دو حزب عمده کشور يعنی سوسيال دمکرات ها و اتحاد احزاب مسيحی به ترتیب بیش از ٤ و ٣ درصد آراء خود را از دست دادند و با کسب به ترتیب ٣٥ و ٣٤ یکی از بدترین آراء در دوران پس از جنگ را در تاريخ خود ثبت کردند. در ٦٠ سالی که از جنگ جهانی دوم می‌گذرد سابقه نداشته است که مجموع رای دو حزب عمده کشور به زیر ٧٠ درصد سقوط کند. اين را هم می‌توان نشانه‌ای از تغییر و تحولات شگرف در صف بندی ها سیاسی آلمان به شمار آورد.

| بازگشت به صفحه اول | اين متن را با ايميل بفرستيد | نسخه قابل چاپ |